اسیداوریک یک ترکیب نیتروژن دارغیرپروتئینی است که ازمتابولیسم پورین هادرکبد تولید می شود. افزایش اسیداوریک خون و رسوب آن بشکل کریستال های اورات درمفاصل وبافت های نرم اطراف منحربه التهاب مفاصل(آرتریت) وبیماری نقرس می شود . افزایش اسیداوریک ادرار می تواندمنجربه تشکیل سنگ های کلیوی وانسدادمجاری ادراری شود.
منبع بیرونی اسیداوریک شامل رژیم غذایی حاوی پورین بویژه غذاهای حیوانی مانندگوشت قرمز وحبوبات می باشد. اسیداوریک درغذاهای غنی ازهسته های سلولی مانند کبد،قلب وکلیه ها بیشتریافت می شود.
دفع اسیداوریک بدن ازطریق ادرار(70درصد) ومدفوع(30درصد) صورت می گیرد وسرعت تولیدکبدی ودفع کلیوی آن تعیین کننده غلظت خونی اسیداوریک است.
هدف از انجام آزمایش اسیداوریک چیست؟
بیشترین اهمیت اندازه گیری اسیداوریک برای ارزیابی عملکردکلیه ها وبیماری هایی مانندنقرس ولوسمی است .
هدف از انجام این آزمایش، تشخیص مقادیر بالای اسید اوریک در خون و یا پایش میزان اسید اوریک در بیماران تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی است. همچنین برای تشخیص علت سنگ کلیه با استفاده ازمیزان بالای اسید اوریک در ادرار و پایش بیماران مبتلا به نقرس که در معرض خطر ابتلا به سنگ کلیه هستند از این آزمایش استفاده می‌شود.
آزمایش اسیداوریک چه زمانی درخواست می‌شود؟
- بعنوان بخشی از آزمایش‌های چکاپ
- درافرادی که دردوالتهاب مفاصل دارندومشکوک به بیماری نقرس هستند
- بیماران تحت شیمی درمانی یاپرتودرمانی
- افرادی که سنگ کلیه دارند
- بعنوان یک فاکتورخطرغیرمستقیم برای بیماری های کرونرقلبی
مراجعه کننده قبل از انجام آزمایش باید چه شرایطی را رعایت کند؟
معمولاً قبل از انجام این تست نیاز به رعایت شرایط خاصی نیست ولی بعضی منابع رعایت حدود8 ساعت ناشتایی راتوصیه می کنند. برای اندازه گیری اسیداوریک ادرارمعمولا ادرار24 ساعته موردنیازاست. گاهی اندازه گیری اسیداوریک درسایرمایعات بدن ازجمله مایع مفصل ومایع مغزی نخاعی درخواست می شود.
چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست می‌شود؟
استرس،مواد حاجب رادیولوژی ومصرف بعضی داروها ممکن است اسید اوریک خون را افزایش دهد.
داروهایی که می توانند میزان اسید اوریک خون را افزایش دهند عبارتند از: آسپیرین (دوز پایین)، سیسپلاتین، دیورتیک‌ها، لوودوپا، تئوفیلین.
داروهایی که می توانند میزان اسید اوریک خون را کاهش دهند عبارتند از: آلوپورینول، آسپیرین (دوز بالا)، کلوفیبرات، وارفارین، گایافنزین، مانیتول.
علل افزایش اسیداوریک خون(هیپراوریسمی)
فاکتورها خطرایجادهیپراوریسمی عبارتندازافزایش وزن بدن،افزایش سطح کراتی نین واوره خون، مصرف الکل، جنس مذکر
علل هیپراوریسمی عبارتنداز: نقرس، رژیم غذایی غنی ازپروتئین، بیماری های ژنتیکی متابولیسم پورین ها (سندرم لش نیهان)، سرطان ها، شیمی درمانی، سکته قلبی،صرع، بیماری های کلیوی،تخریب گلبول های قرمز(همولیز)، کتواسیدوزدیابتی یاالکلی، ورزش سنگین، افزایش مصرف پورین ها مانندجگر، لوزالمعده، کلیه و..
علل کاهش اسیداوریک خون(هیپواوریسمی)
اسیداوریک مانندویتامینC خاصیت آنتی اکسیدانی دارد وحدود نیمی ازخاصیت آنتی اکسیدانی پلاسما مربوط به اسیداوریک می باشد.
مهمترین علل هیپواوریسمی عبارتنداز اختلال دربازجذب کلیوی، بیماری های کبدی (سیروز، بیماری ویلسون)، مسمومیت باسرب، بیماریMS
دربیماران مبتلا به MS اسیداوریک خون کاهش می یابد مصرف اسیداوریک دربهبودMS وجلوگیری ازعودبیماری موثرمی باشد.
